In een recente zaak acht de Rechtbank Rotterdam een franchisegever aansprakelijk voor betaling van een goodwillvergoeding aan een franchisenemer. Dit terwijl de goodwill-bepalingen van de Wet Franchise op deze kwestie niet van toepassing zijn. Advocaat Jorg van de Peppel licht toe.

De feiten

Het betreft een franchise in zorgbemiddeling. De franchisegever houdt de franchisenemer eerst voor dat zij de franchiseorganisatie zal staken. De franchisegever zegt vervolgens de franchiseovereenkomst op tegen eind van de contractsperiode. Dit betreft een franchiseovereenkomst die al voor inwerkingtreding van de Wet Franchise (1 januari 2021) was gesloten en eindigde in februari 2021 (kort na inwerkingtreding van de Wet Franchise).

Vervolgens zet een aan de  franchisegever gelieerde onderneming – met instemming en medeweten van de franchisegever – de onderneming van de franchisenemer voort. Dit (onder mer) door dezelfde relaties te bedienen, dezelfde soort diensten aan te bieden en nagenoeg dezelfde bedrijfspresentatie te hanteren.

Één van de vragen die voorligt is: heeft de franchisenemer recht op een goodwillvergoeding na afloop van de franchiserelatie?

Recht op goodwill volgens de Wet Franchise

Op basis van de Wet Franchise moet in de franchiseovereenkomst worden bepaald op welke wijze wordt vastgesteld of goodwill aanwezig is in de onderneming van de franchisenemer, zo ja welke omvang deze heeft en in welke mate deze aan de franchisegever is toe te rekenen.

Ook moet de franchiseovereenkomst bepalen op welke wijze goodwill die redelijkerwijs is toe te rekenen aan de franchisenemer bij beëindiging van de franchisenemer aan de franchisenemer wordt vergoed, indien de franchisegever de onderneming overneemt om deze zelfstandig voort te zetten, dan wel overdraagt aan een derde met wie de franchisegever dan een nieuwe franchiseovereenkomst sluit.

Overgangsrecht goodwill

De Wet Franchise is per 1 januari 2021 in werking getreden. Echter geldt voor op 1 januari 2021 bestaande franchiseovereenkomsten dat de bepalingen over goodwill in de Wet Franchise, zoals hiervoor besproken, pas gelden vanaf 1 januari 2023. 

Rechtbank: goodwillvergoeding gerechtvaardigd

Ook al zijn de goodwill bepalingen van de Wet Franchise niet van toepassing op deze casus, de rechter komt toch tot de conclusie dat de franchisegever gehouden is een vergoeding te betalen aan de franchisenemer.

De rechtbank oordeelt namelijk dat de franchisegever toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van de franchiseovereenkomst. Dit doordat de franchisegever heeft bewerkstelligd, althans heeft toegestaan, dat een aan haar gelieerde onderneming, het bedrijf van de franchisenemer heeft voortgezet zonder dat de franchisenemer hiervoor een goodwillvergoeding ontving. De rechtbank acht dit in strijd met goed franchisegeverschap. Conclusie is dat de franchisegever aansprakelijk is en verplicht is de schade te vergoeding.

Oppassen bij ontbreken goodwillregeling

Door deze uitspraak is het belang van een goodwillregeling in de franchiseovereenkomst nog maar eens onderstreept. Een goodwillregeling schept duidelijkheid en vermindert de kans op conflicten en rechtszaken over goodwilvergoeding bij einde van de franchiserelatie.